Scandinavisch design: een ode aan de ontwerpers

Gezien mijn voorliefde voor Scandinavisch design, houd ik vandaag een pleidooi ervoor in de vorm van wat achtergrondinformatie over de bekendste ontwerpers. Zoals velen wellicht bekend is, wordt Scandinavisch design wereldwijd vertegenwoordigd, vanwege de functionaliteit, schoonheid en eenvoud. Het staat ook wel bekend als modern Deens design en modern Zweeds design en kreeg vorm in de jaren dertig van de twintigste eeuw. Zweden ging voor in het ontwikkelen van de typerende Scandinavische stijl. Meubels, keramiek en textiel schitterden in eenvoud. Later volgden ook de andere Scandinavische landen.

Scandinaviërs zijn op meerdere vlakken een beetje ‘eigenwijs’. Ook in kunst en design dus. Toen heel het westen over ging op de industrialisatie, bleef Scandinavië trouw aan hun ambachten. Bruno Mathsson en enkele andere Zweedse meubelontwerpers stelden hun werken voor op een expositie in Stockholm, genaamd ‘Scandinavian Design’. De aandacht ging uit naar de vernieuwende vormgeving en het gebruik van de natuurlijke materialen. Na deze tentoonstelling was hét Scandinavisch design officieel geboren en behoorden vrijwel alle meubels uit Scandinavië tot Scandinavisch design.

Ontwerpers uit Scandinavië

Het is in de jaren vijftig dat het Scandinavisch design wordt verspreid over drie Scandinavische landen. Denemarken staat in the spotlights dankzij onder meer Arne Jacobsen, Verner Panton en Hans J. Wegner. Die revolutie gaat vooral om stoelen. De Egg Chair van Arne Jacobsen of de Panton Chair van Verner Panton bijvoorbeeld. In Finland stond in die tijd textielontwerp centraler.

Arne Jacobsen

Eén van de meest invloedrijke architecten en ontwerpers uit de twintigste eeuw. Zijn ontwerpen zijn niet weg te denken uit designboeken, magazines en musea. Alleen al daarom is Jacobsen erg belangrijk geweest. Zelfs vandaag de dag worden zijn meubels verspreid over heel de wereld. Bekende ontwerpen: The egg chair , The swan en The tongue.

The Tongue Chair van Arne Jacobsen (bron)

Poul Henningsen

Henningsen wordt ’s werelds eerste verlichtingsarchitect genoemd. Hij zocht non stop naar de perfecte verlichting. Zo maakte hij lampen die het licht zo breed mogelijk lieten verspreiden, zonder dat de schittering zichtbaar was. Zijn PH5 lamp en Artichoke lamp zijn populaire moderne items, ondanks dat ze al in de jaren vijftig werden ontworpen.

De PH5 lamp van Poul Henningsen (bron)

Verner Panton

Als leerling van Jacobsen stond deze ontwerper al snel in zijn eigen spotlights. Tegelijkertijd met de Pop-Art, begon Panton te experimenteren met andere materialen, kleuren en stijlen, maar wel nog steeds met de functionaliteit en eenvoud. Daarom wordt Panton gerekend tot de nieuwe lichting ontwerpers.

De Panton Chair van Verner Panton (bron)

Yngve Ekström

Geschoold als architect en opgegroeid in een meubelfabriek. Ekström behoort tot de bekendste ontwerpers uit Zweden. De balans tussen ambacht en modernisme is duidelijk terug te zien in zijn ontwerpen.

De Circle Lounge Chair van Yngve Ekström (bron)

Nisse Strinning

Niet zo zeer een hele bekende naam, maar Strinning is iemand die veel betekend heeft voor de opkomst van het Scandinavisch Design. Samen met zijn vrouw produceerde hij vooral plastic items. Bijvoorbeeld zijn afstudeerproject, een bordenrek van geplastificeerd metaaldraad. Toen revolutionair, en nu de gewoonste zaak van de wereld. Zijn systeemplanken zijn een voorloper geweest op de hele ‘Made to Measure’ stroming in de designwereld.

String plankensysteem van Nisse Strinning (bron)

Alvar Aalto

Naast Zweedse en Deense ontwerpers is er ook nog Alvar Aalto. Aalto komt uit Finland en werd bekend door zijn gebogen houten meubels. Met de van oorsprong Amerikaanse techniek experimenteerde Aalto erop los en bracht het tot een hoger niveau.

Chair 68 van Alvar Aalto (bron)

Hans J. Wegner

Hij staat het meest bekend om zijn functionele stoelen die in heel Denemarken te vinden zijn. Hans J. Wegner was een zeer invloedrijk persoon op het gebied van meubeldesign. Hier in Nederland zijn genoeg mensen met een van zijn meubels (of replica’s) in huis. De welbekende Deense banken en relaxte zitstoelen komen uit het magische hoofd van deze man.

CH22 Lounge Chair van Hans J. Wegner, vernieuwd door Carl Hansen & Søn (bron)

Finn Juhl

Finn Juhl was een architect en industrieel ontwerper en is beroemd geworden door de invoering van Deens design in Amerika. Je kunt zijn huis in Klampenborg, ten noorden van Kopenhagen bezoeken en klassiekers zijn Diplomat en Chieftain

France Chairs van Finn Juhl (bron)

Børge Mogensen

Mogensen was opgeleid als meubelmaker en werkte met andere grote namen van zijn generatie. Zijn werken werden tentoongesteld over de hele wereld. Een echte Deense klassieker is Mogensen’s Spanish Chair.

Runner Chair van Børge Mogensen (bron)

Heel wat plaatjes en informatie verder. Ik gok dat velen van jullie nu een missie hebben op Marktplaats, ha!

Meer Scandinavisch design?

Geinspireerd geraakt en wil je je verder onderdompelen in Scandinavisch design? Lees dan ook vooral deze artikelen:

• 3 tips om je standaard IKEA keuken een upgrade te geven
• Normann Copenhagen: snoepwinkel voor volwassenen
• Tip voor de interior junkie: de BXXLGHT store in Stockholm
• Must visit: Hay House in Kopenhagen
• Het Knot kussen van Design House Stockholm

Marijke

Marijke is dol op het Noorden. Ze stuit al jaren op de mooiste Scandinavische merken en fijne muziek. Voor Fika Magazine schrijft ze iedere maand over haar favorieten.