Toen ik jaren geleden in Kopenhagen ging wonen, had ik me nog helemaal niet verdiept in de taal. Ik kon dan ook niet het verschil horen tussen Deens, Noors en Zweeds. Ik zette de televisie weleens op een Zweedse of Noorse zender, maar ik had dat helemaal niet door. Toen ik eenmaal op Deense les zet, viel me het verschil met Noors en Zweeds pas op.
Deens, Noors en Zweeds zijn van oorsprong Oergermaanse talen en hebben dus dezelfde basis. Veel woorden lijken op elkaar, maar per land is de uitspraak anders. Het Deens is wat dat betreft het ingewikkeldst: de laatste helft van een woord wordt ingeslikt. Een van de eerste zinnetjes die ik leerde was: “Ik heet Karin”. “Jeg hedder Karin“. Jeg spreek je uit als “jij”, dus dat lijkt al helemaal niet op wat je schrijft en hedder wordt ongeveer gezegd als “hellllllluu”.
De Zweden en Noren spreken wel alle letters uit, dus dat is duidelijker. In de grensstreken verstaat men elkaar vrij goed. Denk maar aan de tv serie The Bridge, waar de collega’s uit Malmö en Kopenhagen elkaar verstaan, maar wel ieder hun eigen taal spreken. Verder weg van de grens wordt het moeilijker, want daar heeft men andere dialecten.
Naast de zesentwintig letters van het Nederlandse alfabet kennen de Scandinavische talen een aantal extra tekens:
Deens en Noors: æ, ø, å
Zweeds: Å, ä, ö
Kenmerkend voor de Scandinavische talen, is dat het bepaald lidwoord aan het zelfstandig naamwoord ‘vastgeplakt’ wordt. In dit voorbeeld wordt dat duidelijk:.
Nederlands | Noors | Deens | Zweeds |
Een jongen | En gutt | En dreng | En Pojke |
De jongen | Gutten | Drengen | Pojken |
Jongens | Gutter | Drenge | Pojkar |
De Jongens | Guttene | Drengene | Porjkarna |
Het Deense cijfersysteem is net zo onlogisch als het Franse. Vanaf vijftig wordt er in twintigtallen gerekend. Zo is zestig tres: drie maal twintig. Vijftig is halvtreds, zeventig halvfjerds en tachtig firs. In het Zweeds en Noors is het juist heel gemakkelijk tellen, het gaat op de Engelse manier, zoals twenty-four, eerst de tientallen dan de ééntallen. Eigenlijk makkelijker dan in het Nederlands.
Mijn man komt uit Stockholm en heeft net als de meeste Zweden grote moeite om Deens te verstaan. Later ben ik Zweeds gaan leren. Ik gooi de talen nog regelmatig door elkaar en in Zweden vragen ze of ik Deense ben. Ah, dat klinkt toch als een compliment.
Fotocredits: Toa Heftiba
Elke twee weken een leuke update?