Architectuur Stockholm - Vind deze verborgen architecturale juweeltjes van Stockholm
12 oktober 2022
Architectuur Stockholm – Waarom beoordelen zoveel mensen Stockholm als een van ‘s werelds mooiste steden?
Er zijn natuurlijk de mensen, maar daarnaast denken we dat het de wisselwerking is tussen de natuurlijke en de gebouwde omgeving. Met zijn vele eilanden, heuvels en parken biedt de stad een prachtig uitzicht op interessante gebouwen uit elk tijdperk van haar lange geschiedenis.
Gidsen en reiswebsites vermelden de architectonische meesterwerken die je gezien moet hebben, waaronder het stadhuis, het Koninklijk Paleis en de kathedraal. De lijst kan daar beginnen, maar er is zoveel meer.
Hier zijn onze favoriete, minder bekende architecturale juweeltjes van Stockholm, elk met zijn eigen verhaal, wachtend om gewaardeerd te worden:
PIPERSKA MUREN
Dit historische huis en zijn tuin, gelegen in wat nu de dichte stedelijke omgeving van Kungsholmen is, zijn overblijfselen uit een vroeger tijdperk toen dit deel van Stockholm een gebied was van boerderijen en landhuizen.
Piperska Muren, zoals het pand wordt genoemd, bestaat uit twee aangrenzende gebouwen. Hoewel het vroegste deel van de structuur dateert uit de jaren 1690 en de gebouwen aantrekkelijk zijn, is wat deze site speciaal maakt de prachtige barokke tuin.
Het omvat goed gesnoeide heggen, gazons, klassieke beelden, wandelpaden en waterpartijen. Deze groene oase, oorspronkelijk omsloten door een stenen muur, was een weerspiegeling van de rijkdom en het prestige van de eigenaar, graaf Carl Piper. De muur is allang verdwenen, vervangen door een transparanter ijzeren hek, maar hij leeft voort in de naam (muren is Zweeds voor muur).
Tegenwoordig wordt Piperska Muren gebruikt als conferentiecentrum en ligt het aan de overkant van het City Courthouse. De tuin is open voor het publiek (honden niet toegestaan), maar er is een beetje intriges over de verhuurder. Sinds 1807 is de grond eigendom van Arla Coldinu, een broederlijk geheim genootschap met maritieme oorsprong. Dit verklaart waarom het ijzeren hek de letters “AC” rond een anker bevat.
MARIAHISSEN
Dit opvallende gebouw aan de noordelijke waterkant van Södermalm lijkt op een gotische kerk, met torenspitsen en bakstenen bogen, en staat naast rotswanden met daarbovenop gebouwen op een heuvel. Het werd voltooid in 1886 en typeert de ornamentele en historisch geïnspireerde architectuur van de Belle Epoque.
De naam van het gebouw, Mariahissen (wat de Maria-lift betekent), geeft ons aanwijzingen over de oorsprong ervan. De gelijknamige liften werkten oorspronkelijk als een vorm van openbaar vervoer en vroegen een tarief om passagiers 28 meter (ongeveer 92 voet) te vervoeren vanaf de laaggelegen waterkant tot aan de Mariaberget (Maria-heuvel) wijk erboven. De rest van het gebouw was bestemd voor commerciële doeleinden, waaronder een restaurant met uitzicht op de oude binnenstad en de waterwegen van Stockholm.
De gotische torenspitsen van Mariahissen benadrukken het belang ervan als verticale structuur. Maar het modelleren naar kerkarchitectuur lijkt ook op andere manieren een geschikte keuze. Dit gebouw, dat ‘s nachts werd verlicht, belichaamde de wonderbaarlijke technologieën van het nieuwe industriële tijdperk.
In dit licht is het passend dat architect Gustaf Dahl zich liet inspireren door religieuze precedenten.
De openbare liftdienst stopte in de jaren dertig en na een periode als concertzaal in de jaren zeventig, bevat Mariahissen nu kantoren. Technologisch is het niet langer baanbrekend, maar de schoonheid ervan is tijdloos.
MÜNCHENBRYGGERIET
Halverwege de jaren zeventig keurden de burgemeester en de gemeenteraad van Stockholm plannen goed om dit imposante en geliefde voormalige brouwcomplex te slopen en te vervangen door een nieuw appartementencomplex. Grote fout.
Oppositiepartijen hielden vast aan de publieke onvrede over deze kwestie en bij de gemeenteraadsverkiezingen van 1976 verdreven de kiezers de regerende sociaaldemocraten voor het eerst in decennia van de macht. Sloop, gepland om slechts enkele dagen na de verkiezingsdag te beginnen, werd geannuleerd.
Naast de politiek was dit ook een grote overwinning voor de historische conserveringsinspanningen aan de basis. Dit volgde op verschillende stadsvernieuwingsprojecten in de jaren zestig en zeventig waarbij veel opmerkelijke oudere gebouwen in Stockholm werden weggevaagd en vervangen door modernistische architectuur (daarover later meer in dit artikel).
Gelegen in de straat van Mariahissen, begon de Münchenbryggeriet (brouwerij van München) op deze locatie in de jaren 1850 en de huidige gebouwen werden in de jaren 1890 en begin 1900 in fasen gebouwd. De architect Hjalmar Kumlien mengde renaissance- en neogotische elementen waardoor het hoofdgebouw, meer dan 250 meter lang, meer op een paleis of fort lijkt dan op een fabriek. De bierproductie eindigde in 1971, wat aanleiding gaf tot het herontwikkelingsplan van de stad.
Tegenwoordig bevat Münchenbryggeriet kantoren, een conferentiecentrum, de Koninklijke Zweedse Balletschool en worden er verschillende culturele evenementen georganiseerd. Gelegen aan de waterkant tegenover het stadhuis, is het een goed zichtbaar herkenningspunt en zou het voor de politici van Stockholm moeten dienen als een ontnuchterende herinnering aan de macht van het volk.
Lees ook Budgettips Stockholm: dit kan je doen zonder je portemonnee te trekken
Doepser leven
Nieuwsbrief
Elke twee weken een leuke update?